Czy rosyjska inspekcja transportowa może pociągnąć kierowcę do odpowiedzialności administracyjnej za nieprawidłowo wypełniony CMR?

W drugiej połowie 2017 roku rosyjska inspekcja transportowa przejawiła nowy trend polegający na pociągnięciu kierowcy wykonującego przewóz międzynarodowy do odpowiedzialności administracyjnej z art. 11.27 kodeksu wykroczeń administracyjnych FR (KoAP FR). Kara za popełnienie tego wykroczenia jest stosunkowo niewielka: od 200 do 500 rubli dla kierowcy. Oprócz tego popełnienie niniejszego wykroczenia nie zakłada zatrzymania środka transportu. Postanowiliśmy jednakże zbadać, co to jest za „nowe” wykroczenie, które wcześniej nie było nikomu znane, a obecnie stało się często popełnianym przez kierowców.

Art. 11.27 KoAP FR włącza w siebie kilka elementów wykroczeń, wśród których najbardziej interesuje nas jeden – to znaczy wykonywanie przewozu bez właściwego dokumentu transportowego. Taki zwrot zawiera właśnie decyzja o pociągnięciu kierowcy do odpowiedzialności.

Z realnie wziętych przykładów podjętych decyzji o pociągnięciu kierowcy do odpowiedzialności z ww. artykułu staje się jasny sens wykroczenia, popełnienie którego zarzucane jest przewoźnikowi. Inspekcja transportowa karze przewoźnika za nieprawidłowo wypełnione/nie wykonane w całości wypełnienie listu przewozowego CMR.

Inspektorzy transportowi zazwyczaj pociągają do odpowiedzialności kierowcę za nieprawidłowe/nie wypełnienie danych w liście przewozowym CMR wymienionych w art. 6 ust. 1 Konwencji CMR z 1956 roku, które podlegają obowiązkowemu wypełnieniu, albo za nieprawidłowo wypełnione rubryki 22 w CMR. Według inspektorów transportowych rubrykę 22 w CMR może wypełnić tylko nadawca ładunku zgodnie z fakturą.

Podczas analizy przypadków pociągnięcia kierowców wykonujących przewóz międzynarodowy do odpowiedzialności z ww. artykułu, zadaliśmy sobie zasadnicze pytanie: czy fakt nieprawidłowego/niepełnego wypełnienia CMR może stanowić w ogóle podstawę do pociągnięcia kierowcy do odpowiedzialności?

Jak zaznaczyliśmy powyżej, obiektywna strona (istota zarzucanego wykroczenia) zgodnie z art. 11.27 KoAP FR brzmi jak wykonywanie przewozu bez właściwego dokumentu transportowego. Biorąc pod uwagę takie określenie stosownie do analizowanej sytuacji, powstaje pytanie:

o jakim dokumencie transportowym jest mowa w art. 11.27 KoAP FR?

czy nieprawidłowo/niepełnie wypełniony CMR może zostać uznany za dokument nieważny?

Odpowiedź na pierwsze pytanie jest dość prosta. Zgodnie z ustawodawstwem dotyczącym kontroli państwowej za wykonywaniem przewozów międzynarodowych w FR, ustawodawstwem celnym Unii Celnej i przepisami ruchu drogowego FR, list przewozowy CMR odnosi się do wykazu dokumentów, które są niezbędne do tego aby znajdowały się na pokładzie środka transportu wykonującego przewóz międzynarodowy.

Natomiast odpowiedź na drugie pytanie wydaje się ciekawsza. Z punktu widzenia Konwencji CMR jako aktu prawa międzynarodowego, list przewozowy CMR stanowi umowę międzynarodowego przewozu ładunku. Artykuł 4 Konwencji CMR mówi, że brak, nieprawidłowość lub utrata listu przewozowego nie ma wpływu na istnienie ani na ważność umowy przewozu. Oznacza to, że biorąc pod uwagę Konwencję CMR, żadne pomyłki czy braki w sporządzeniu listu przewozowego CMR nie prowadzą do uznania go za nieważny.

Z punktu widzenia prawa rosyjskiego, list przewozowy CMR nie stanowi druku ścisłego zarachowania. W ustawodawstwie rosyjskim brak oficjalnych zasad wypełniania CMR i norm określających odpowiedzialność za nieprawidłowe wypełnienie CMR. Oprócz tego, list przewozowy CMR w swojej istocie stanowi umowę cywilnoprawną. A więc, biorąc pod uwagę zasady uznawania umów za nieważne, list przewozowy CMR jako umowa cywilnoprawna może zostać uznany za nieważny tylko na podstawie orzeczenia sądowego. Funkcjonariusze inspekcji transportowej nie mają pełnomocnictw do uznawania listu przewozowego CMR za nieważny. Ale to jeszcze nie wszystkie wywody związane z udzieleniem odpowiedzi na drugie pytanie.

Z punktu widzenia prawa, wywód jest jasny. Do odpowiedzialności z art. 11.27 KoAP FR można pociągnąć kierowcę wykonującego przewóz międzynarodowy tylko w przypadku jeśli wykonuje on przewóz bez listu przewozowego CMR znajdującego się na pokładzie środka transportu. Znajdowanie się listu przewozowego CMR u kierowcy podczas wykonywania przewozu „automatycznie” wyklucza możliwość pociągnięcia go odpowiedzialności za wykonywanie przewozu bez właściwego dokumentu transportowego.

Dochodzimy zatem do wniosku, że pociągając do odpowiedzialności administracyjnej kierowcę wykonującego przewóz międzynarodowy z art. 11.27 KoAP FR za nieprawidłowe/ niepełne wypełnienie CMR, funkcjonariusz inspekcji transportowej działa poza obszarem prawnym i swoich pełnomocnictw.

Realia rosyjskiego stosowania prawa odbiega niestety od teorii. Napotykamy nawet na orzeczenia sądowe potwierdzające zgodność z prawem postępowania inspektora transportowego w ww. przypadkach.

W charakterze podsumowania do niniejszej publikacji należy odpowiedzieć na zarzuty czytelników, którzy zapewne powiedzą, że łatwiej jest zapłacić wyznaczoną z ww. artykułu karę grzywny niż ją obalić. Z jednaj strony faktycznie tak jest. Z drugiej strony jednak systematyczne naruszanie przepisów dotyczących wykonywania przewozów międzynarodowych może doprowadzić do poważniejszych następstw zarówno dla przewoźników, gdzie pracują osoby popełniające wykroczenia, jak i dla nich samych.

Fakt powtórnego popełnienie wykroczenia zostanie uznany jako okoliczność obciążającą w innych sprawach, a dla kierowcy może oznaczać anulowanie wizy i zakaz wjazdu do Federacji Rosyjskiej.

Więcej informacji o bezpiecznym wykonywaniu przewozów międzynarodowych możecie Państwo uzyskać w naszej grupie OBRONA PRZEWOŹNIKÓW MIĘDZYNARODOWYCH na Facebooku i Vkontakte oraz na naszej stronie w odnawianych co tydzień działach Pytania-Odpowiedzi i innych naszych publikacjach oraz na seminarium w Mińsku 15 marca 2018 r i warsztatach pt. „Konferencja praktyczna” w Astanie 4 kwietnia 2018 r.

Powodzenia na drogach!

Władimir Malgin
Prawnik
Kancelarii Prawnej URVEST

Data publikacji 06.03.2018

Как оформить пропуск на МКАД?

Как обезопасить свой бизнес при работе с Китаем?

Как проверить контрагента?

Как правильно составить контракт? Как обжаловать постановление о штрафе в Евросоюзе?

Как правильно заполнить Дозвол на перевозку?

Как получить свои деньги за неоплаченный фрахт?

Как оперативно консультироваться в ЮРВЕСТ 24/7?

Как возвратить задержанный таможней товар по административному делу?

Ространснадзор. Как избежать штрафа в размере 200 000 рублей?