Czy umowa o pracę może stanowić zobowiązanie kierowcy do wypłaty odszkodowania za szkody powstałe w wyniku wypadku drogowego spowodowanego przez nieuwagę?

W niniejszej publikacji rozpatrzymy kwestię dopuszczalności przeniesienia na kierowcę zatrudnionego w firmie transportowej odpowiedzialności materialnej za szkody powstałe w wyniku wypadku drogowego, biorąc pod uwagę konkretny przykład z praktyki sądowej w Hiszpanii.

Sąd Najwyższy Wspólnoty Walenckiej w październiku ubiegłego roku odrzucił powództwo o wypłatę odszkodowania złożone przez firmę transportową pozywającą pracownika, który spowodował wypadek z udziałem ciężarówki przez nieuwagę podczas kierowania pojazdem.

Biorąc pod uwagę okoliczności sprawy obwiniony kierowca dopuścił się spowodowania dwóch wypadków drogowych w przeciągu ostatnich siedmiu miesięcy. Obydwa wypadki spowodowane były przez jego nieuwagę podczas kierowania środkiem transportu, będącego własnością firmy. Biorąc pod uwagę charakter uszkodzeń pojazdu firma transportowa poniosła znaczne straty co z kolei wpłynęło na zwolnienie kierowcy z pracy.

Jednak na zwolnieniu kierowcy sprawa się nie skończyła. Jak się okazało firma uzgodniła z pracownikiem, że kierowca zobowiązuje się do wzięcia na siebie odpowiedzialności za każdy rodzaj szkody powstałej w wyniku podejmowania przez niego niewłaściwych czynności pracowniczych, co znalazło swoje odzwierciedlenie w aneksie do umowy o pracę, a w szczególności kierowca powziął zobowiązanie co do wypłaty odszkodowania za spowodowanie każdego rodzaju uszkodzenia, zniszczenia lub utraty przewożonego towaru i środka transportu.

W opinii Sądu jedną z cech szczególnych umowy o pracę jest to, że „to właśnie pracodawca, a nie pracownik zbiera zarówno plony jak i podejmuje ryzyko mogące powstać podczas wykonywania pracy, w tym również tej, która została wykonana przez pracownika z błędami lub przez nieuwagę, który nie może powziąć zobowiązania, że nie będzie popełniał błędów”.

Odwrócenie uwagi od kierowania pojazdem, które doprowadziło do wypadku, nie może być oceniane jako umyślne lub świadome działanie pracownika, a szczególnie w przypadku zawodowego kierowania, gdy kierowanie środkiem transportu ma miejsce wiele godzin pod rząd. „Odwrócenie uwagi, jak uważa Sąd, nie odzwierciedla jakikolwiek element zachowania, który pozwala ocenić poważne zaniedbanie ze strony pracownika; ani umyślne zachowanie , jak by to mogło być na przykład w przypadku wykrycia alkoholu we krwi”.

Warunek mówiący o konieczności wypłaty odszkodowania, zawarty w umowie o pracę powinien mieć zastosowanie tylko w przypadku „złej pracy lub zachowania pracownika” wraz z widocznym negatywnym elementem umyślności, który w danym przypadku nie jest zbieżny z nieuwagą kierowcy podczas kierowania środkiem transportu przekazanym mu przez firmę transportową.

Z tego wynika, że ani recydywa w spowodowaniu wypadku drogowego, w przeciągu krótkiego czasu, ani wysoki koszt naprawy nie przekonał sadu o odpowiedzialności ze strony kierowcy.

Zdaniem Sądu, wymaganie rekompensaty bez jakichkolwiek zastrzeżeń stanowiłoby poważną przeszkodę w zatrudnianiu pracowników na większości stanowisk pracy, biorąc pod uwagę potencjalne ryzyko spowodowania uszczerbku przez pracowników, którzy podczas wykonywania swoich obowiązków służbowych muszą kierować różnymi instrumentami pracy i urządzeniami o wysokiej wartości, które stanowią własność pracodawcy. Może być wzięte pod uwagę tylko wtedy jeśli udowodniona zostanie ewidentna wina pracownika.

Podobnie w innych krajach praktyka sądowa lub przepisy prawne mogą przewidywać tego rodzaju ograniczenia co do pełnej odpowiedzialności kierowcy, a w szczególności przełożenia na niego takiej odpowiedzialności tylko w wyjątkowych przypadkach np.:

umyślnego spowodowania szkody;
spowodowania szkody w stanie po spożyciu alkoholu lub po użyciu środków odurzających;
spowodowania szkody poprzez popełnienie czynu karalnego lub podlegającego karze administracyjnej;
bezpośredniego naruszenia obowiązków służbowych lub poleceń przełożonego;
spowodowania szkody podczas niewykonywania obowiązków służbowych itp.

Firmy transportowe nie powinny liczyć tylko na zapisy zawarte w umowach pracowniczych z kierowcą w celu wykluczenia ryzyka poniesienia strat w wyniku wypadku drogowego. Powinny one uwzględniać ryzyko uznania tych warunków umowy za nieważne.

W tym celu zalecamy stosować również inne środki takie jak np.: bardziej dokładny wybór personelu na stanowisku kierowcy, właściwy i regularny instruktaż, stworzenie dla kierowców dobrych warunków pracy, kontrola przestrzegania przez kierowców trybu pracy i odpoczynku.

Więcej informacji o bezpiecznym wykonywaniu przewozów międzynarodowych możecie Państwo uzyskać w naszej grupie OBRONA PRZEWOŹNIKÓW MIĘDZYNARODOWYCH na Facebooku i Vkontakte oraz na naszej stronie w odnawianych co tydzień działach Pytania-Odpowiedzi i innych naszych publikacjach.

Powodzenia na drogach!

Zoya Ilienko
adwokat
1961 Abogados & Economistas
Partner kancelarii prawnej URVEST w Hiszpanii

Data publikacji 05.03.2019

Как оформить пропуск на МКАД?

Как обезопасить свой бизнес при работе с Китаем?

Как проверить контрагента?

Как правильно составить контракт? Как обжаловать постановление о штрафе в Евросоюзе?

Как правильно заполнить Дозвол на перевозку?

Как получить свои деньги за неоплаченный фрахт?

Как оперативно консультироваться в ЮРВЕСТ 24/7?

Как возвратить задержанный таможней товар по административному делу?

Ространснадзор. Как избежать штрафа в размере 200 000 рублей?