Niezapłacony fracht. W jaki sposób skutecznie odzyskać dług na Litwie?

Sfera międzynarodowych przewozów ładunków – to doskonałe środowisko dla działalności nieuczciwych dłużników. Jedna z podstawowych przyczyn powstania długu to brak wiedzy o międzynarodowym odzyskiwaniu długów. Z tej sytuacji bardzo często korzystają nieuczciwi zamawiający, którzy zlecają wykonanie międzynarodowego przewozu ładunków rozumiejąc, że przewoźnik będący przedsiębiorcą zagranicznym, prawdopodobnie nie podejmie żadnych działań aby odzyskać stosunkowo niewielką kwotę długu, np. 1.200 – 1.800 EUR i unikają rozliczenia się z przewoźnikiem, i bardzo często pozostają bez „ukarania”, natomiast firma przewoźnicza pozostaje z długiem.

W niniejszej publikacji przekażemy kilka rad, które będą mogły pomóc dokonać oceny perspektyw oraz ryzyka związanego ze ściagnięciem długu od litewskich przedsiębiorców.

W każdym przypadku powstania długu radzimy swoim klientom dokonać oceny stanu finansowego zamawiającego (dłużnika), zanim rozpocznie się z nim współpracę lub podejmie się decyzję o ściągnięciu długu.

Zdarza się, że kredytor zwraca się do sądu, płaci honorarium adwokatowi, tłumaczowi, dokonuje opłaty kosztów sądowych, a proces sądowy toczy się kilka lat. W końcu gdy kredytor uzyskuje ostateczne orzeczenie sądowe, które weszło w życie i zwraca się do komornika sądowego w celu wykonania decyzji, to okazuje się, że dłużnik nie posiada żadnego majątku, który mógłby być wykorzystany do odzyskania długu. W takim przypadku kredytor nie tylko nie odzyskuje długu ale ponosi też dodatkowe koszty związane z odzyskaniem długu.

Dlatego podejmując decyzję o sposobie odzyskania długu radzimy dokonać oceny stanu finansowego dłużnika, ponieważ pomoże to w wyjaśnieniu czy odzyskanie długu będzie skuteczne.

Informację o stanie finansowym i majątku dłużnika można uzyskać odpłatnie z rejestrów litewskich (www.registrucentras.lt), z prywatnych portali oceniających zdolność kredytową (www.creditinfo.lt; www.cr.lt). Natomiast na stronie służby ds. zarządzania audytem, księgowością, oceny majątku i niewiarygodności finansowej (http://www.avnt.lt) można bezpłatnie dowiedzieć się, czy nie została wszczęta procedura bankructwa przedsiębiorstwa.

Warto również zainteresować się czy nie uległa zmianie liczba pracowników przedsiębiorstwa i czy nie ma ono zadłużenia wobec fiskusa. Informację tę można bezpłatnie uzyskać ze strony www.rekvizitai.lt.

Jak również warto przejrzeć komentarze innych osób, które współpracują bądź współpracowały z danym przedsiębiorstwem na stronie www.cargo.lt lub na innych podobnych stronach.

Po dokonaniu oceny zdolności płatniczej dłużnika oraz możliwego ryzyka, kolejnym krokiem powinien być wybór sposobu odzyskania długu spośród poniżej przedstawionych.

1. Telefon lub monit.

Zdarza się, że w czasie wykonywania umowy zamawiający doskonale rozmawiają w obcym języku, ale gdy następuje czas rozliczenia się za zakupiony towar lub czas zapłaty za wykonaną usługę, to nagle okazuje się, że nie potrafią rozmawiać w żadnym oprócz ojczystego języku.

Bardzo często dłużnicy nie reagują na telefony lub monity czy straszenie przez kredytora sądami, ponieważ wiedzą, że zagraniczny kredytor prawdopodobnie nigdzie nie będzie się zwracał z powodu braku znajomości przepisów prawnych kraju dłużnika, długotrwałości i wysokich kosztów procesu sądowego, konieczności poszukiwań wykwalifikowanych adwokatów itp.

W takich przypadkach wystarczy aby przedstawiciel kredytora na Litwie, na przykład litewski adokat, zadzwonił do dłużnika w imieniu kredytora lub napisał do niego monit po litewsku.

Podczas rozmowy telefonicznej lub w monicie warto wspomnieć dłużnikowi, że kredytor może od niego zażądać odszkodowania za poniesione koszty dodatkowe, takie jak na przykład koszty wynajecia adwokata. Dość często dłużnik przestrasza się takiego telefonu lub monitu i podejmuje decyzję o rozliczeniu się z kredytorem.

2. Czy można wystąpić o wszczęcie procedury bankructwa?

Zgodnie z obowiązującymi na Litwie przepisami prawnymi, jeśli firma nie płaci za dostarczony towar, wykonaną pracę lub usługę, to każdy kredytor ma prawo złożyć wniosek o wszczęcie procedury bankructwa dłużnika.

Zanim jednak zostanie złożony stosowny wnisek do sądu, to należy uprzedzić dłużnika w postaci pismenej, że jeśli nie dokona on zapłaty w przeciągu terminu określonego przez kredytora (nie dłużej niż 30 dni), to kredytor wystąpi do sądu o rozpoczęcie sprawy upadłościowej.

Większość dłużników z reguły ulega przestraszeniu się po otrzymaniu takiego oświadczenia nie tylko z powodu ryzyka wszczęcia sprawy upadłościowej, lecz również dlatego, że sąd po otrzymaniu takiego wniosku, zgodnie z wymogiem prawa zobowiąże dłużnika do przedłożenia dość dużej liczby dokumentów związanych ze stanem finansowym, zobowiązaniami firmy itd.

Dlatego też do monitu, który będzie przesłany dłużnikowi warto wpisać ostrzeżenie dotyczące wszczęcia sprawy upadłościowej. Zazwyczaj sprawa upadłościowa wygląda bardziej groźnie niż zwykła sprawa o odzyskanie długu.

Co prawda, w przypadku podjęcia decyzji o zgłoszenie wniosku o bankructwie, trzeba będzie upewnić się czy dłużnik faktycznie nie ma zdolności płatniczej, tzn. firma nie wykonuje swoich zobowiązań finansowych, a wysokość przetermionowanych płatności (długi, niewykonane prace itd.) powinna przekraczać połowę wartości majątku znadującego się na stanie przedsiębiorstwa.

Jeśli tego się nie zrobi, to po złożeniu wniosku do sądu o wszczęcie procedury bankructwa istnieje ryzyko związane z poniesieniem kosztów związanych z tym wnioskiem.

W przypadku jeśli sąd odmówi wszczęcia sprawy o bankructwo dłużnika, to koszty sądowe w wysokości 500 EUR ulegają przepadkowi i nie zostaną zwrócone kredytorowi.

W przypadku jeśli podczas rozpatrywania sprawy o bankructwo sąd stwierdzi, że ciężka sytuacja finansowa przedsiębiorstwa była spowodowana jego nielegalnymi działaniami, to można rozpatrzyć możliwość wszczęcia sprawy o spowodowanie umyślnego bankructwa.

3. Wystąpienie do sądu o zasądzenie długu.

Jeśli dłużnikiem jest litewska firma, to w większości przypadków kredytor powinien wystąpić do litewskiego sądu, chyba że strony porozumiały się co do tego, że spory będą rozstrzygane w sądzie konkretnego kraju lub jeśli zgodnie z obowiązującym prawem przewidziane są inne zasady odnośnie właściwości sądu.

W wystąpieniu do litewskiego sądu o zasądzenie długu, można zawrzeć prośbę aby sąd zastosował czasowe środki zabezpieczenia, np. aresztowanie majątku i środków finansowych na rachunku przedsiębiorstwa w wysokości żądania.

Biorąc pod uwagę najnowszą praktykę sądową, wraz z prośbą o zastosowanie czasowych środków zabezpieczenia należy przedłożyć konkretne dane lub dowody nieuczciwego postępowania dłużnika, zarówno do czasu wszczęcia sprawy, jak również w trakcie jej rozpatrywania, o podjętych przez niego działaniach, podejmowanych aktualnie i planowanych, mających na celu uniknięcie wykonania decyzji sądowej.

Można na przykład przedłożyć dowody na to, że dłużnik znajdując się już w trudnej sytuacji finansowej, w dalszym ciągu systematycznie zawierał umowy o wykonanie przewozu, lub niesumiennie – w celu uzyskania dochodu – unika zapłaty za fracht dla kilku przewoźników, co znajduje potwierdzenie w komentarzach na stronach internetowych innych osób współpracujących, lub które wcześniej współpracowały z danym przedsiębiorstwem.

Zwracamy uwagę na to, że na Litwie decyzja sądowa podjęta przez sąd litewski jest znacznie prostsza do wykonania niż decyzja podjęta w innym kraju.

Na przykład aby na Litwie wykonać decyzję zagranicznego sądu, to trzeba najpierw przetłumaczyć ją na język litewski oraz spełnić wszelkie dodatkowe procedury, a więc wystąpić do właściwego sądu o uznanie decyzji sądowej oraz o zezwolenie na wykonanie decyzji sądu zagranicznego lub wystąpić o wydanie europejskiego listu wykonawczego, co dozwolone jest tylko w takim przypadku jeśli zostaną spełnione wszystkie warunki wymagane przez prawo.

4. Zatrzymanie ładunku zamawiającego.

Ten sposób jest zazwyczaj wykorzystywany przez przewoźników, którzy wielokrotnie przewozili ładunek dla jednego zamawiającego, w przypadku jeśli zamawiający unika zapłaty za poprzednie umowy.

W niektórych przypadkach, szczególnie jeśli ładunek jest bardzo ważny, sposób ten może być skuteczny. Ale sąd bardzo często uznaje takie działanie za niewspółmierne i dlatego nielegalne.

Dlatego też decydując się na ten sposób należy w szczegółowy sposób dokonać oceny jakie negatywne skutki dla przewoźnika może spowodować zatrzymanie ładunku i czy te skutki nie będą niewspółmiernie duże.

Nie warto również stosować tego sposobu gdy przewożony jest ładunek szybko psujący się lub ładunek, który powinien być przechowywany w specjalny sposób, który przewoźnik nie może zagwarantować.

Ważne jest by pamiętać o tym, że koszty przechowania zatrzymanego ładunku będą ciążyły na przewoźniku.

Warto nie zapominać o tym, że jeśli sąd uzna zatrzymanie ładunku za niewspółmierne i/lub nielegalne, to zamawiający będzie mógł zażądać od przewoźnika rekompensaty za poniesione koszty.

Z powyższego wynika, że nawet jeśli zarejestrowane za granicą przedsiębiorstwo bezpodstawnie unika rozliczeń za wykonane usługi, to w wiekszości przypadków sytuacja nie jest beznadziejna.

W przypadku niewielkiego długu lub nieznanej sytuacji finansowej dłużnika można podjąć próbę odzyskania długu w trybie przedsądowym, korzystając z przedstawiciela znajdującego się kraju dłużnika i rozmawiającego w języku urzędowym dłużnika.

W przypadku jeśli wysokość długu jest znaczna a stan finansowy dłużnika dobry, to w celu zasądzenia długu można wystąpić do sądu, o ile działania przedsądowe w sprawie odzyskania długu nie przyniosły efektu.

Natomiast jeśli stan finansowy dłużnika jest kiepski to radzimy rozważyć możliwość wszczęcia sprawy o bankructwo.

Więcej informacji o bezpiecznym wykonywaniu przewozów międzynarodowych możecie Państwo uzyskać w naszej grupie OBRONA PRZEWOŹNIKÓW MIĘDZYNARODOWYCH na Facebooku i Vkontakte oraz na naszej stronie w odnawianych co tydzień działach Pytania-Odpowiedzi i innych naszych publikacjach.

Powodzenia na drogach!

Helena Ćwirko
prawnik
Kancelaria prawna JUREX
Partner Kancelarii Prawnej URVEST w UE

Data publikacji 14.08.2018

Как оформить пропуск на МКАД?

Как обезопасить свой бизнес при работе с Китаем?

Как проверить контрагента?

Как правильно составить контракт? Как обжаловать постановление о штрафе в Евросоюзе?

Как правильно заполнить Дозвол на перевозку?

Как получить свои деньги за неоплаченный фрахт?

Как оперативно консультироваться в ЮРВЕСТ 24/7?

Как возвратить задержанный таможней товар по административному делу?

Ространснадзор. Как избежать штрафа в размере 200 000 рублей?