Przewaga konfiskaty towaru jako kary w sprawie o wykroczenie administracyjne

Działalność przewoźnika międzynarodowego zakłada występowanie codziennego ryzyka popełnienia wykroczenia administracyjnego, czasami o charakterze formalnym, które może doprowadzić do wszczęcia sprawy o wykroczenie administracyjne, jak również do zatrzymania towaru traktowanego jako przedmiot wykroczenia.

W praktyce w większości spraw szanse uniknięcia odpowiedzialności można ocenić wcześniej i nie zawsze szanse te faktycznie istnieją.

Podejście wykonawców prawa (organy celne, sądy) do przewoźników międzynarodowych jest dość ostre. Ale również sami przewoźnicy częściej niż to należy wykazują niedbalstwo i nie wykorzystują swoich możliwości w celu przestrzegania przepisów prawnych.

W przypadku popełnienia wykroczenia, zamiast tego aby wpadać w skrajności np.: nie zrobiłem niczego naumyślnie i będę dochodzić sprawiedliwości do końca, albo na odwrót: niech będzie to co ma być, i tak nic nie można zrobić, można wykazać się pragmatycznym podejściem do sprawy, rozpatrzyć różne możliwe warianty rozwoju sytuacji i wybrać najbardziej korzystny spośród nich.

Jednym z wariantow kary administracyjnej jest skonfiskowanie narzędzi i przedmiotów wykroczenia administracyjnego (art. 3.7 kodeksu wykroczeń administracyjnych FR – KoAP FR).

Gdy mowa jest o wykroczeniach celnych (Rozdział 16 KoAP FR) należy zaznaczyć, że ten rodzaj kary jest przewidziany w ponad połowie artykułów. Przy czym w większości przypadków konfiskata stanowi nie tylko dodatkowy lecz również alternatywny rodzaj kary: 16.1, 16.2, 16.3, 16.4, 16.7, 16.18 (ustęp 1), 16.19, 16.20 (ustęp 1), 16.21, 16.24 (ustęp 2).

Oznacza to, że ten rodzaj kary może zostać wyznaczony nie tylko w charakterze uzupełnienia grzywny lecz również bez samej grzywny.

W tym miejscu należy dokonać oceny, na ile cenny jest dla przewoźnika i jego klienta zatrzymany towar w porównaniu do perspektywy otrzymania grzywny.

Przy czym zalecamy uwzględnić wszystkie zalety skonfikowania towaru w charakterzez kary, których jest więcej niż to się może wydawać.

ZALETY KONFISKATY TOWARU

Pierwszą i najbardziej oczywistą zaletą jest to, że otrzymanie tej kary pozwala uniknąć administracyjnej grzywny. Jest to szczególnie korzystne jeśli towar ma wartość znacznie niższą niż kwota grzywny.

Jeśli na przykład jakaś firma dokonała wwozu towaru na terytorium Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej a podczas kontroli celnej okazało się, że w przestrzeni ładunkowej znajduje się osprzęt transportowy – palety albo pudła tekturowe, które pozostały z poprzedniego przewozu, i które zapomniano wyładować i nie wymieniono w dokumentach przewozowych, to podczas wyboru rodzaju kary można przypuścić, że dla przewoźnika będzie bardziej korzystne skonfiskowanie tych palet, których wartość jest znacznie niższa, niż kara grzywny w wysokości od 50 do 100 tysięcy rubli.

W tym przypadku formalnie rzecz biorąc jest to wykroczenie a wina przewoźnika jest oczywista.

Warto również odpowiednio wcześnie dokonać oceny drugiej zalety.

Należy dokonać porównania wartości towaru nie tylko z wysokością ewentualnej grzywny lecz również ze wszytskimi wydatkami związanymi z poniesieniem kosztów zabrania towaru ze składu, na którym jest przechowywany.

Do kosztów tych należy odnieść przede wszytskim koszty przechowywania towaru, ochrony, transportu, załadunku itd. Trzeba wziąć pod uwagę, że niektóre składy naliczają koszt przechowywania towaru nie od dnia wejścia w życie decyzji lecz od dnia umieszczenia zatrzymanego towaru na składzie.

Nie zapominajmy też o tym, że po dokonaniu zwrotu towaru trzeba będzie w większości przypadków poddać towar procedurze celnej.

Formalności celne również powiększają koszty. Do kosztów tych wchodzą koszty usług agencji celnych, sporządzenia deklaracji, zabezpieczenia tranzytu, konwojowania itd.

Pomimo kosztów, sama procedura zwrotu towaru zajmuje niemało czasu i sił, których nie traci się w przypadku konfiskaty.

Trzecia zaleta. Chodzi o to, że jeśli po rozpatrzeniu sprawy o wykroczenie administracyjne, zatrzymany towar nie będzie skonfiskowany i ma zostać zwrócony przewoźnikowi w celu dokonania procedury celnej, to przewoźnik ma nie tylko prawo lecz i obowiązek dokonania tych procedur celnych. Przewoźnik powinien zrobić to w bardzo krótkim czasie – deklaracja celna musi być złożona w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie decyzji.

Za niewywiązanie się z tego obowiązku prawo przewiduje adpowiedzialność administracyjną zgodnie z art. 16.12 ustęp 4 KoAP FR (grzywna w wysokości od 50 do 100 tysięcy rubli).

Przewoźnik jako osoba, która zazwyczaj nie posiada prawa do dysponowania towarem, ryzykuje niedotrzymanie tego terminu, o ile nie otrzymał wcześniej wsparcia od osób zainteresowanych, tj. odbiorcy towaru, spedytora itd.

Oczywiście, przewoźnik ma on w ostateczności alternatywę – umieścić w tym teminie towar na składzie czasowego przechowywania (tzw. SWH), ale czynność tą należy wykonać z pełną świadomością dalszych konsekwencji.

Jeśli towar nie zostanie umieszczony w procedurze celnej w przeciągu 4 miesięcy, to spowoduje to poniesienie nowej odpowiedzialności – kary w wysokości od 50 do 100 tysięcy rubli na podstawie art. 16.16 KoAP FR.

A więc jeśli przewoźnik nie uzgodni wcześniej ze swoimi partnerami biznesowymi losu towaru, brak zastosowania konfiskaty towaru zawsze będzie grozić dodatkowymi kosztami.

Jest również czwarta zaleta konfiskaty, która może zaistnieć w przypadku jeśli problem powstał z powodu nielegalnego przemieszczenia towaru przez granicę celną.

Zgodnie z art. 81 ustęp 2 kodeksu celnego Unii Celnej obowiązek zapłaty podatków, ceł przy nielegalnym przemieszczeniu towarów przez granicę celną powstaje solidarnie dla osób przemieszczających nielegalnie towar, osób biorących udział w nielegalnym przemieszczaniu, jeżeli one wiedziały bądź powinny były wiedzieć o nielegalności tego przemieszczenia.

Zatem pomimo sprawy administracyjnej przewoźnik może otrzymać również nakaz zapłaty należności celnych.

Kodeks celny Unii Celnej przewiduje jednak podstawę do zaprzestania konieczności zapłaty należności celnych (art. 80 ustęp 2), wśród których jest przejście towaru na własność państwa. Oznacza to, że jeśli w sprawie o wykroczenie administracyjne zostanie wyznaczona kara w postaci konfiskaty, to od dnia wejścia w życie dezycji sądu, wymóg zapłaty należności celnych nie podlega wykonaniu.

Co należy zrobić aby w sprawie o wykroczenie administracyjne uzyskać karę w postaci konfiskaty?

Należy mieć świadomość, że wykroczenia celne stanowią szczególną kategorię wykroczeń, za popełnienie których możliwa jest kara w postaci skonfiskowania towaru, który nie jest własnością osoby pociagniętej do dopowiedzialności. Dlatego też kwestia konfiskaty towaru prawie zawsze będzie dotyczyć relacji między przewoźnikiem a właścicielem towaru.

Biorąc pod uwagę etykę zawodową, pierwszą sprawę jaką należy zrobić – to uzgodnić kwestię skonfiskowania towaru z jego właścicielem.

Następnie należy wziąć pod uwagę, to że zgodnie z przepisami prawa kara w postaci skonfiskowania towaru może być zastosowana wyłącznie przez sąd. Organ celny nie posiada takiego pełnomocnictwa.

Dlatego też na stadium rozpatrzenia sprawy przez organ celny należy bezwzględnie podjąć działania mające na celu by organ celny podjął decyzję o przekazaniu sprawy do rozpatrzenia przez sąd.

Jeśli organ celny nie przekaże sprawy do sądu i wyznaczy karę w postaci grzywny, to wariant ze skonfiskowaniem towaru będzie automatycznie niemożliwy.

Podjętą decyzję można będzie zaskarżyć pod względem merytorycznym w sądzie, lecz dokonanie zamiany kary na konfiskatę towaru będzie według przepisów prawnych niemożliwe, ponieważ jest to kara większa niż grzywna.

I na końcu, jeśli sprawa została przekazana do sądu, to przewoźnik powinien w maksymalnie dokładny sposób podać przyczyny, na podstawie których powinna być wyznaczona kara w postaci konfiskaty towaru, uczestnicząc m.in. w posiedzeniach sądu.

W pozostałych przypadkach, jeśli przewoźnik nie przedstawi sądowi swojego stanowiska w wystarczająco konkretny sposób, to sąd zawsze wybierze wariant z wyznaczniem kary w postaci grzywny.

Stosujcie powyższe zalecenia z korzyścią dla swojego biznesu. Podejmujcie ważne decyzje w sposób zrównoważony i we właściwym czasie.

Powodzenia na drogach!
Aleksiej Zimin
prawnik
Kancelaria Prawna URVEST

Więcej informacji o bezpiecznym wykonywaniu przewozów międzynarodowych możecie Państwo uzyskać