W jaki sposób odpowiadać na zapytania organów celnych o udostępnienie informacji (część II)?

W kolejnej publikacji będziemy kontynuować wywody na temat prawidłowego reagowania na zapytania, które wpływają ze strony organu celnego. Poprzednio omówiliśmy najbardziej charakterystyczną sytuację, gdy zapytanie jest skierowane przez organ celny do podmiotu prowadzącego działalność w zakresie handlu zagranicznego w ramach przeprowadzania kontroli celnej. Doszliśmy do wniosku, że adresat w takim przypadku ma obowiązek udzielenia odpowiedzi na to zapytanie, ponieważ w przeciwnym wypadku może zostać nawet pociągnięty do odpowiedzialności administracyjnej.

Tym razem rozpatrzymy zbliżoną sytuację, gdy zapytanie zostało skierowane w związku z innymi okolicznościami. W bardzo wielu przypadkach nie ma obowiązku udzielania na nie odpowiedzi.

Na przykład na podstawie art. 361 kc EAUG organ celny może uzyskiwać informacje o osobach prawnych, które prowadzą działalność w zakresie handlu zagranicznego wysyłając zapytanie o dane rejestracyjne, rodzaj działalności, numery rachunków bankowych, stanu finansowego itp.

Biorąc pod uwagę ustawodawstwo w zakresie prawa celnego, jest to właśnie przypadek, gdy organ celny ma prawo wystąpić o udzielenie informacji, ale odpowiada mu brak obowiązku udostepnienia mu tej informacji przez podmiot prowadzący działalność w zakresie handlu zagranicznego.

Do odrębnej grupy wydzielimy przypadki, gdy z zapytania organu celnego wynika bezpośrednio, że jest ono skierowane w ramach prowadzonych czynności w związku z wykroczeniem administracyjnym.

Zgodnie z art. 26.10 kodeksu wykroczeń administracyjnych FR (KoAP FR) organ, który prowadzi sprawę o popełnienie wykroczenia administracyjnego ma prawo podjąć decyzję o udostępnienie danych niezbędnych do prowadzenia sprawy. Dane, o które wystąpił organ powinny być przesłane w przeciągu trzech dni od daty doręczenia decyzji. Jeśli przekazanie tych danych jest niemożliwe, to firma jest zobowiązana do powiadomienia o powyższym organu podejmującego decyzję w terminie trzech dni.

Jeśli organ celny podjął stosowną decyzję, to osoba prawna prowadząca działalność w zakresie handlu zagranicznego ma obowiązek udostępnienia informacji, o przekazanie której jest proszona.

Uwaga: organ celny musi zachować proceduralną formę zapytania – tzn. musi być decyzja o udostepnienie danych. Jeśli zapytanie o udostępnienie danych występuje w jakiejkolwiek innej postaci np. zwykłego zapytania, pisma, powiadomienia, to w takim przypadku brak jest prawnych następstw, a zatem zwykłe zignorowanie zapytania nie spowoduje żadnych negatywnych skutków dla osoby prowadzącej działalność w zakresie handlu zagranicznego.

Dla pełnej jasności sprawy należy uwzględnić jeszcze jeden ważny element. Wzięliśmy pod uwagę prostą sytuację, gdy zapytanie zostało skierowane przez organ celny do podmiotu prowadzącego działalność w zakresie handlu zagranicznego, który jest rezydentem tego samego kraju co dany organ celny. W praktyce jednak tego rodzaju zapytania są również wysyłane do firm zagranicznych.

Czy zagraniczne podmioty prawne, które prowadzą działalność w zakresie handlu zagranicznego mają taki sam obowiązek odnośnie udzielenia odpowiedzi i ponoszą taką samą odpowiedzialność za brak odpowiedzi?

Z jednej strony ustawodawstwo celne nie ustanawia jakichkolwiek warunków szczególnych wobec statusu prawnego zapytania, które jest przesyłane przez organ celny do zagranicznego podmiotu prowadzącego działalność w zakresie handlu zagranicznego, niezależnie od jego miejsca rezydencji. Biorąc pod uwagę art. 340 ustęp 6 kc EAUG, zagraniczny importer, spedytor czy przewoźnik jest zobowiązany do udzielenia odpowiedzi zgodnie z przedstawionymi powyżej zasadami.

Z drugiej jednak strony, charakter odpowiedzialności, w przypadku jeśli nie nastąpi wywiązanie się z tego obowiązku, będzie zupełnie inny, o ile weźmie się pod uwagę możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności administracyjnej.

Zgodnie z ustawodawstwem Federacji Rosyjskiej dotyczącym wykroczeń administracyjnych , osoba może podlegać odpowiedzialności administracyjnej za wykroczenie popełnione poza terytorium Rosji tylko w przypadkach, które są przewidziane w umowach międzynarodowych. Na chwilę obecną Rosja nie ma zawartych żadnych umów międzynarodowych w tym zakresie.

Zaniechanie działania polegające na nieprzesłaniu odpowiedzi na zapytanie, popełnione przez osobę zagraniczną, nie może być uznane za popełnione na terytorium Federacji Rosyjskiej.

Z powyższego wynika, że w takim przypadku, niezależnie od istnienia obowiązku, nie następuje odpowiedzialność za zaniechanie działania.

Należy jednak odróżnić takie przypadki od sytuacji, gdy osoba prowadząca działalność w zakresie handlu zagranicznego otrzymuje zapytanie od organu celnego swojego kraju, który z kolei występuje w związku z otrzymaniem zapytania od zagranicznego organu celnego, dotyczącego udostępnienia danych bądź dokumentów, albo na podstawie przekazania prośby o przeprowadzenie określonych czynności procesowych, na przykład w trybie określonym w Umowie o pomocy prawnej i współpracy organów celnych państw członkowskich Unii Celnej w sprawach karnych i administracyjnych (Astana, 2010 r.).

Brak udzielenia odpowiedzi na takie zapytanie może skutkować pociągnięciem firmy do odpowiedzialności administracyjnej zgodnie z krajowym ustawodawstwem.

W zakończeniu należy odrębnie powiedzieć o przypadkach, gdy zapytanie dotyczy możliwego popełnienia wykroczenia przepisów celnych przez samego adresata.

Szczególne okoliczności tej sytuacji polegają na tym, że osoba prowadząca działalność w zakresie handlu zagranicznego, nie chce aby organ celny wszedł w posiadania dokumentów, które mogłyby stanowić podstawę określenia znamion popełnienia wykroczenia.

Jednocześnie, z naszego punktu widzenia każdą sytuację należy oceniać odrębnie, mając świadomość tego, że milczenie nie zawsze jest złotem.

W większości przypadków ignorowanie zapytania przez potencjalnego sprawcę wykroczenia nie stanowi przeszkody w przeprowadzeniu kontroli / śledztwa, a czasami może zostać ocenione jako czynnik negatywny.

Najczęściej obowiązek udzielenia odpowiedzi na zapytanie organu celnego należy oceniać jednocześnie jako możliwość stworzenia już na etapie wstępnym efektywnej linii obrony przed roszczeniami ze strony organu celnego.

Jesteśmy przekonani, że przedstawione powyżej informacje pomogą wielu osobom prowadzącym działalność w zakresie handlu zagranicznego w zorientowaniu się jak należy prawidłowo postępować w trudnej sytuacji związanej z otrzymaniem zapytania ze strony organu celnego.

Więcej informacji o bezpiecznym wykonywaniu przewozów międzynarodowych możecie Państwo uzyskać w naszej grupie OBRONA PRZEWOŹNIKÓW MIĘDZYNARODOWYCH na Facebooku i Vkontakte oraz na naszej stronie w odnawianych co tydzień działach Pytania-Odpowiedzi i innych naszych publikacjach.

Powodzenia na drogach!

Aleksiej Zimin
prawnik
Kancelaria Prawna URVEST

Data publikacji 28.08.2018

Как оформить пропуск на МКАД?

Как обезопасить свой бизнес при работе с Китаем?

Как проверить контрагента?

Как правильно составить контракт? Как обжаловать постановление о штрафе в Евросоюзе?

Как правильно заполнить Дозвол на перевозку?

Как получить свои деньги за неоплаченный фрахт?

Как оперативно консультироваться в ЮРВЕСТ 24/7?

Как возвратить задержанный таможней товар по административному делу?

Ространснадзор. Как избежать штрафа в размере 200 000 рублей?